Luzzu: Differenza bejn il-verżjonijiet
Content deleted Content added
Kontentut mibdul ma' 'Jiena Maria Borg u jiena nehhejt dan kollu li kien miktub !' |
No edit summary |
||
Linja 1:
{{stub|Kultura}}
[[Image:Luzzu1.jpg|thumb|right|250px|Luzzu]]
Fi zmien l-Ordni ta’ San Gwann, il-kajjik u l-frejgatini kienu jahdmu mal-galeri u x-xwieni biex igorru l-merkanzija bejn abbord u l-art, igorru suldati, ankri, hbula, u xoghol iehor li wiehed jistenna fil-portijiet.
Karatteristiku tal-gzejjer Malti huwa l-luzzu li ghandu l-istikka jew rota tal-pruwa, darbtejn itwal minn tal-poppa. L-isem tieghu gej minn gozzo jew gozzu mill-[[Sqalli|Isqalli]]. Fis-seklu dsatax jidher li kien icken, u zviluppa mill-firilla u l-kajjikk, kiber aktar u f’hafna kazi ha posthom.
Hemm min jahseb li dawn ilhom jezistu f’[[Malta]] minn zmien il-Fenici. Bhalma kienu jaghtu ismijiet u dekorazzjonijiet lid-dghajjes tal-pass, hekk ukoll il-luzzijiet jaghtuhom isem, u tista’ tghid il-bicca l-kbira minnhom ghandhom fuq il-pruwa, skolpiti jew impingijin, par ghajnejn li ahna nghidulhom ta’ Osiris, ibbazati fuq is-superstizzjoni tal-ghajn. Minbarra hekk xi drabi jkollhom xi bicca fergha taz-zebbug imbierka minn Hadd il-Palm, marbuta taht ir-rota fejn gie li jkun hemm minqux sinjal tas-Salib biex iharishom mill-hsara. Ghalkemm issa ma tantx ghandhom jaghtu kas, qabel il-luzzijiet kien ikollhom il-lewn tal-pruwa karatteristiku taghhom bhalma kienu ta’ San Pawl il-Bahar mizbughin bl-ahmar, ta’ [[Marsaxlokk]] bl-isfar, u ta’ [[Għawdex]] bl-iswed.
Bhalma semmejna fil-kaz tad-dghajsa tal-pass, il-lasta tal-pruwa, kienet isservi biex il-luzzu jsib il-pozizzjoni tieghu sewwa meta tkun tidher l-art. Il-luzzu jista’ jkun minn xi hmistax-il pied sa xi hamsa u erbghin pied. L-akbar li kienu dawk li nbnew ghas-sajd fil-berah u t-taghbijiet il-kbar. Sa qabel it-Tieni Gwerra Dinija kienu ghadhom jinbnew il-luzzijiet, izda issa tista’ tghid li m’ghandhomx aktar. Kien ikollhom il-qlugh u l-arblu, izda dawn spiccaw ghax issa jahdmu bil-muturi.
F’Awissu ta’ kull sena ssir cerimonja fuq il-bahar, tat-tberik tal-luzzijiet f’Marsaxlokk qabel ma jitilqu ghas-sajd tal-lampuki.
[[cs:Luzzu]]
[[de:Luzzu]]
[[en:Luzzu]]
[[es:Luzzu]]
[[he:לוצו]]
[[it:Luzzu]]
[[pl:Luzzu]]
[[ru:Луццу]]
| |||