Sottospeċi: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
mNo edit summary
Tiswija
Linja 2:
 
{{Klassifikazjoni Xjentifika}}
Fiż-[[Żooloġija]], it-[[Takson]] [[Sottospeċi]] huwa l-livell immedijatament taħt l-i[[Speċispeċi|ispeċi]], waqt li fil-botanika bħala ekkwivalentiekwivalenti qiegħed jintuża itt-[[Takson]] [[VarjetaVarjetà]] għalkemm '''''"sensu stricto"''''' dan mhuwiexm'huwiex eżattament ekkwivalentiekwivalenti.
 
Fiż-[[Żooloġija]], l-isem xjentifiku ta' [[Sottospeċi]] huwa l-isem binominali b'immedjatament warajħwarajh l-isem [[Sottospeċi|sottospeċifiku]], eż. '''''Homo sapiens sapiens'''''. Il-'''''Kodiċi Internazjonali tan-Nomenklatura Żooloġika''''' (4 edizjoni, 2000) ma kien hemm 'l -ebda tentativ biex jikkodifikaw "entita infrasottospeċifika" (eż. ir-[[Razzez]] tal- [[Bniedem]]).
 
Jekk ikun hemm bżonn ta' [[Takson]] sottospeċifiku f'nomenklatura ta' [[annimali]] jista' jingħata [[isem trinominali]] jew [[trinominal]]. Ħafna "eżemplari tipiċi" jistgħu jiġu deskritti, iżda ma jistgħux jiġu meqjusa bħala assoluti jew kategoriċi. Dawn il-forom ma għandhomx status uffiċjali, għalkemm jistgħu jkunu ta' għajnuna biex jiddiskrivu popolazjonijiet ta' altitudni jew ġeografija differenti.
 
[[Sottospeċi]] indikata bir-repetizjoni ta' l-isem speċifiku hija magħrufamagħrufha bħala is-'''''"sottospeċi nominata"'''''. Allura '''''Panthera leo leo''''' hija is-'''''"sottospeċi nominata"''''' ta' l-[[Iljun]] ('''''Panthera leo'''''). F'dokumenti xjentifiċi, is-[[Sottospeċi]] tkun komunement imqassra f'abbrevjazjoni '''''subsp.'' jew '''''ssp.''''' — eż. '''''Iljun Asjatiku ssp. persica''''' huwa l-istess bħal [[Iljun]].
 
Wieħed għandu jinnota li:
*Fil-botanika [[Sottospeċi]] ( jew [[Varjeta]]Varjetà, li huwa [[Takson]] li qiegħed jiġi użat ta' spiss bħala livell ekkwivalentiekwivalenti) huwa livell fost oħrajn taħt il-livell [[Speċi]] li jista' jinagħtajingħata isem bi 3 partijiet.
*Fil-batterioloġija, it-[[Taksa]] '''''sottospeċi''''' u '''''varjetavarjetà''''' jintużaw it-2 u humajistgħu interkambiablijintużaw flok xulxin.
 
==Kriterji==
Membri ta' [[sottospeċi]] jridu jkunu morfoloġikament differenti minn membri ta' [[sottospeċi]] oħra ta' l-istess [[speċi]]. [[Sottospeċi]] huma definiti f'relazjoni ma' [[speċi]]. MhuwiexM'huwiex possibli li wieħed jifhem il-kunċett ta' [[sottospeċi]] mingħajr ma jkun fehem x'inhi [[speċi]]. Fil-kuntest ta' organiżmi ħajjin kbar bħal fjuri, siġar, ħut, għasafar u l-bniedem, [[speċi]] tista tkun definita bħala grupp distint u magħruf li jissodisfa 2 kundizjonijiet:
 
# Membri tal-grupp jintarfujintgħarfu biċ-ċar minn membri ta' gruppi oħra. Id-distinzjoni tista' ssir b'numru ta' metodi, bħal: forom differenti ta' weraq, numru differenti ta' rixx primarju fil-ġwienaħ, ritwal partikolari fl-imġieba waqt it-tammirtgħammir, qiesinqiesien relativi ta' ċertu għadam u sekwenzi differenti ta' [[DNA]]. Minn dawn m'hemmx bżonn ta' set minimu b'ammont partikolari ta' differenzi. Madankollu fil-prattika hemm tendenza li differenzi żagħarżgħar ħafna jiġu injoratinjorati wu immwarbamwarba.
# It-taħlit ta' materjal ġenetiku bejn il-grupp u bejn gruppi oħra jkun żgħir u jibqa' mistenni li jibqa' żgħir '''''"tant li anke jekk iż-2 gruppi jitpoġġew flimkien"''''' it-taħlit jibqa' xorta limitat ħafna.
 
Note the key qualifier above: to be regarded as ''different groups'' rather than as a ''single varied group'', the difference must be distinct, not simply a matter of continuously varying degree. If, for example, the population in question is a type of [[frog]] and the distinction between two groups is that individuals living upstream are generally white, while those found in the lowlands are black, then they are classified as different groups if the frogs in the intermediate area tend to be either black or white, but a single, varied group if the intermediate population becomes gradually darker as one moves downstream.
 
Dan mhuwiexm'huwiex arbitraġġ kundizjunarjukundizzjunarju. Bidla gradwali, imsejjħaimsejħa '''''klinazjoni''''' jew '''''Xaqliba''''', hija evidenza ċara ta' taħlit sustanzjali fil-ġeni bejn iż-2 popolazjonijiet. B'firda kbira bejn iswed u abjad jew b'żona relativament żgħira u stabli ta' ibridazjoni, turi li ż-2 popolazjonijiet mhumiexm'humiex jitħaltujitħalltu fuq livell għoli u b'hekk huma [[speċi]] separati. Madankollu, il-klassifikazjoni bħala speċi separati jew [[sottospeċi]] tiddependi fuq l' -'''''"għaliex"''''' dawn ma jitħaltuxjitħalltux u ma jirriproduċux bejniethom.
 
Meta jew jekk 2 gruppi ma jirriproduċux għax hemm xi ħaġa ġenetika li żżommhom lura (eż. żrinġijiet suwed mhumiexm'humiex sesswalment attratti minnlejn żrinġijiet bojod jew jirriproduċu fi żminijiet differenti matul is-sena) f'dan il-każ huma [[Speċi|speċi]] differenti.
 
Biss, jekk iż-2 gruppi jirriproduċu liberament dejjem jekk il-barrjieribarrieri esterni jitneħħew b'xi mod (eż. popolazjonijiet li huma il-'l bogħod minn xulxin jew mifrudin minn xmara u b'xi mod ma jibqawxjibqgħux) f'dak il-każ dawn huma [[sottospeċi]].
 
Wieħed għandu jinnota li bejn speċi u sottospeċi idd-distinzjoni tiddependi '''''"biss"''''' fuq il-probabilita li iż-2 popolazjonijiet ( fin-nuqqas ta' barrjieribarrieri esterni ) jerġujerġgħu jinaqgħdujingħaqdu lura f'popolazjoni 1 ġenetikament maqudamgħaquda. Ma għandu x'jaqsam xejn "b'kemm" iż-2 popolazjonijiet jidhru "differenti" f'għajnejn il-bniedem.
 
Waqt li t-tagħrif dwar grupp partikolari jiżdied, il-kategorizzazjoni jista' jkun li jkollha bżonn xi tibdil. Hemm ħafna każi fejn popolazjonijiet meqjusa [[Sottospeċi] ta' popolazjonijiet oħra ġew ri-klassifikati bħala [[Speċi]] sħiħa kollha kemm hi.
 
[[Category:Klassifikazjoni Tassonomika Obligatorja]]