Kolokolo: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
No edit summary
Tiswija
Linja 23:
}}
 
Il-[[kolokolo]] jew kif isibuħ ukoll '''[[monito del monte]]''' li jfisser "xadina żigħrażgħira tal-muntanji", huwa [[mammiferu]] [[marsupjali]] [[karnivoru]] ta' l-[[Amerika]] tat' taħtisfel. Jinstab biss fuq il-muntanji bejn iċ-[[Ċili]] u l-[[Arġentina]] u jippreferi foresti umdi, partikolarment fejn jikber il-[[bambu]] jew qasab ċilen, u huwa pjutostpjuttost komuni fl-arejaarja ristretta li jigħxjgħix fhijafiha.
 
Il-[[kolokolo]] huwa marsupjal [[noturnunotturnu]] u għandu abilita kbira biex jitla ma' smas-siġar fejn jigħnujgħinu ħafna denbu, imma jsibu komdu tant ieħor fuq l-art. Huwa għandu kapaċitakapaċità li jakkumula riserva kbira ta' xaħam f'denbu, u fiż-fi żmien ġigħmaġimgħa jirdoppja ill-piż ta' ġismu. Din ir-riserva tintuża matul il-ġranet kesħin tax-xitwa meta il-[[kolokolo]] jkun qiegħed fi stat ta' ibernazjoni.
[[Image:Kolokolodistributionmap2.PNG|thumb|190px|left|Firxa tal-[[kolokolo]] ''[[Dromiciops gliroides]]'']]
 
==Deskrizjoni==
 
Il-[[kolokolo]] huwa ftit akbar minminn ġurdien, twil bejn 8 u 13-il ċmcm, b'denb pjutostpjuttost oħxon fil-bidu, moderatament preħensili, ta' bejn wieħed u ieħor l'-istess tul u jiżen bejn 17 u 31 gramma. Il-pil, qasir u folt fil-kanella b'xi ftit iswed fin-naħa ta' fuq għal mal-ġnub, ma' l-idejn u s-saqajn, b'xi tbajja fil-griż ċar l'l hemm u l'l hawn, b'wiċċu wu ż-żaqqu fil-bajdani. Il-[[kolokolo]] għandu par għajnejn kbar ftit imqabżinimqabbżin 'il- barra b'2żewġt iċrikiiċrieki suwed madwarhom u par widnejn qosra, żgħar u tondi.
 
==Dieta==
 
Il-parti l-kbira tad-dieta tal-[[kolokolo]] hija [[karnivora]], magħmulamagħmulha minn insetti u [[annimaliannimal]]i [[vertebrati]] żgħar, għalkemm ammont żgħir ta' [[frott]] jintiekeljittiekel ukoll.
 
==Riproduzjoni==
 
It-tammirtgħammir isir matul ir-rebbiegħa u fil-bidu tas-sajf. Wara biss ftit ġranet jitwieldu minn 1 sa 5 ifrieħfrieħ taħt forma ta' embrjuni żgħar ħafna, li jiġu miżmuma ġewwa marsupju żviluppat sew li jiflaħ massimu ta' 4. Dawn ikomplu jiżżviluppawjiżviluppaw fil-marsupju ta' l-omm u joħorġu biss wara ftit ġigħmatġimgħat, meta jkunu kapaċi jżommu it-temperatura ta' ġisimhom stabli,. waraWara jkomplu jikbru ġo bejta fis-siġar li tkun lestitlestiet l-omm minn qabel. Ftit ġranet biss wara il-frieħ jibdew iduru ma' l-omm imqabdin ma' darhadaharha, dan sakemm jkunu kapaċi jżommu weħidhomwaħedhom fis-siġar. Il-[[kolokolo]] jilħqu Ill-maturitamaturità sesswali tagħhom fit-tieni sena ta' ħajja.
 
==Klassifikazjoni==
 
Il-[[kolokolo]] jew [[monito del monte]] huwa l'-uniku membru tal-[[familja]] [[Microbiotheriidae]] u l'-unika speċi ħajja mill-[[ordni]] antik [[Microbiotheria]], li ilu miż-żminijiet ta' l-[[Oligocene]] u [[Miocene]] ta' l-[[Amerika]] tat' taħtisfel. Għalkemm darba kien maħsub li huwa membru ta' l-[[ordni]] [[Didelphimorphia]], ħafna evidenzi anatomiċi u ġenetiċi fi żmienijiet reċenti wasslu għal għall-konklużjoni li dan il-[[mammiferu]] [[marsupjali]] ċkejken ta' l-[[Amerika]] tat' taħtisfel huwa relatat l'-aktar fil-qrib mal-marsupjali tal-kontinent [[Awstralja]]n. Huwa maħsub ukoll li l-antenati fil-bogħod tal-[[kolokolo]], jew baqawbaqgħu fil-kontinetkontinent ta' l-[[Amerika]] tat' taħtisfel waqt li oħrajn daħlu fil-kontinent Antartiku w eventwalment f'dak [[Awstralja]]nAwstraljan matul iż-żmien li itt-3 kontinenti kienu maqudinmagħqudin f'kontinent wieħed bl-isem ta' [[Gondwana]] jew kienu parti mil-fawna marsupjali [[Awstralja]]naAwstraljana li reġureġgħu invadew lura il-kontinent ta' l-[[Amerika]] tat' taħtisfel.
 
*[[Ordni]] [[Microbiotheria]]