|
|sit_elettroniku = [http://www.fifa.com/ www.fifa.com]
}}
Il-'''Il-Fédération Internationale de Football Association''' (bil-[[Lingwa Franċiża|Franċiż]] għal ''Federazzjoni Internazzjonali tal-Assoċazzjoni tal-Futbol''), magħrufa aħjar bħala l-'''FIFA''' ({{pronING|fifə}} jew /fifæ/), hija l-federazzjoni internazzjonali li tieħu ħsieb il-[[futbol]]. Il-kwartieri ġenerali tagħha jinsabu f'[[Żurigu]], l-[[Żvizzera|Iżvizzera]] u l-president attwali huwa [[Sepp Blatter|Joseph Blatter]]. Il-FIFA hija responsabbli għall-organizazzjoni u t-tmexxija tal-kompetizzjonijiet importanti tal-futbol, bl-aktar waħda magħrufa tkun it-[[Tazza tad-Dinja tal-Futbol|Tazza tad-Dinja]], li ilha ssir mill-1930.
Il-FIFA għandha [[Lista tat-timijiet nazzjonali tal-futbol tal-irġiel|208 assoċjazzjoni membru]], li hi sittax iktar mill-[[Ġnus Magħquda]].
Il-Kungress tal-FIFA hu magħmul minn rappreżentant minn kull federazzjoni affiljata. Il-Kungress jassembla sessjonijiet ordinarji darba fis-sena waqt li s-sessjonijiet straordinarji jsiru meta jkun hemm il-bżonn; qabel dawn it-tipi ta' sessjonijiet kienu jsiru darba fis-sena sa mill-1998. Il-Kungress biss jista' jgħaddi xi proposti ta' tibdil lill-FIFA.
Dan il-kungress jeleġġi l-President tal-FIFA, is-segretarjuSegretarju ġeneraliĠenerali u l-membri l-oħra tal-Kumitat Eżekuttiv tal-FIFA. Il-President u s-segretarjuSegretarju ġeneraliĠenerali huma nkarigati mill-amministrazzjoni ta' kuljum. LKumitati oħra fi ħdan il-istrutturaFIFA huma l-Kumitat tal-FIFAFinanzi, tinkludiil-Kumitat aktartad-Dixxiplina, kumitatiil-Kumitat utar-Referis, sottokumitatietċ.
Minbarra dawn l-istituzzjonijiet, il-FIFA ħolqot konfederazzjonijiet li jieħdu ħsieb il-logħba tal-futbol f'kontinenti u reġjunijiet differenti. Il-federazzjonijiet nazzjonali, u mhux il-konfederazzjonijiet kontinentali, huma membri tal-FIFA. Il-federazzjonijiet nazzjonali jridu jitolbu biex jiġu affiljati kemm mal-FIFA kif ukoll mal-konfederazzjoni fejn il-pajjiż tagħhom hu residenti (ġeografikament) biex b'hekk ikunu jistgħu jikkwalifikaw għad-dħul talfil-kompetizzjonijiet tal-FIFA. Din hija l-lista tal-konfederazzjonijiet:
:<span style="background-color:#ffb6c1; border:1px solid darkgray;"> </span> [[Konfederazzjoni tal-Futbol Ażjatika|AFC]] (– Asian Football Confederation),]] fl-[[Asja]] u fll-[[Awstralja]]
:<span style="background-color:#deb887; border:1px solid darkgray;"> </span> [[Konfederazzjoni tal-Futbol AfrikanaAfrikan|CAF]] (– Confédération Africaine de Football),]] fl-[[Afrika]]
:<span style="background-color:#db7093; border:1px solid darkgray;"> </span> [[CONCACAF]]|CONCACAF – (Confederation of North, Central American and Caribbean Association Football),]] fl-[[Amerika ta' Fuq]] u fl-[[Amerika Ċentrali]]
:<span style="background-color:#8fbc8f; border:1px solid darkgray;"> </span> [[CONMEBOL]]|CONMEBOL – (Confederación Sudamericana de Fútbol),]] fl-[[Amerika t'Isfel]]
:<span style="background-color:#ffd700; border:1px solid darkgray;"> </span> [[Konfederazzjoni tal-Futbol OċeanikaOċeaniku|OFC]] (– Oceania Football Confederation),]] fl-[[Oċeanja]]
:<span style="background-color:#4682b4; border:1px solid darkgray;"> </span> [[UEFA]]|UEFA – (Union Européeneof deEuropean Football Association),Associations]] fl-[[Ewropa]]
Xi nazzjonijietpajjiżi kellhom l-għażla li jagħżlu f'liema konfederazzjoni jikkompetu minħabba l-pożizzjoni ġeografika tagħhom. Bħala riżultat, numru ta' pajjiżi transkontinentali li jinkludu r-[[Tim nazzjonali tal-futbol tar-Russja|Russja]], l-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Armenja|Armenja]], it-[[Tim nazzjonali tal-futbol tat-Turkija|Turkija]], l-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Ażerbajġan|Ażerbajġan]] u l-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Ġeorġja|Ġeorġja]] għażlu li jkunu parti mill-[[UEFA]], minkejja li parti sostanzjali minn pajjiżhom tinsab fl-Asja. L-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Iżrael|Iżrael]], alavoljaallavolja jinsab kollu kemm hu fl-Asja, ingħaqad mal-UEFA fl-1994, wara snin li t-timijiet tal-futbol tiegħu kienu jiġu bbojkotjati minn minn diversi federazzjonijietpajjiżi tal-Lvant NofsaniAFC. Il-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Każakistan|Każakistan]] mexa mill-[[Konfederazzjoni tal-Futbol Ażjatiku|AFC]] għall-[[UEFA]] fl-2002. L-iktar pajjiż riċenti li għamel bidla fil-konfederazzjoni hi l-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Awstralja|Awstralja]] kienet l-aħħar nazzjon li mxietbidlet minn konferderazzjoni għal oħra; miżiż-[[Konfederazzjoni tal-Futbol Oċeanika|Żona Oċeanika]] għalma' dik Ażjatika f'[[Jannar]] [[tal-2006]].
Il-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Gujana|Gujana]] u s-[[Tim nazzjonali tal-futbol ta' Surinam|Surinam]] minn dejjem kienu parti mill-konfederazzjoni tal-CONCACAF, minkejja li huma pajjiżi fl-[[Amerika t'Isfel|Sud-Amerikani]].
Bħala total, ilIl-FIFA tirrikonoxxi 208 federazzjoniassoċjazzjoni nazzjonali u t- timijiettim nazzjonali tal-irġiel assoċjatirispettiv tagħhom, kif ukoll 129 tim tim nazzjonali tan-nisa . Il(ara l- FIFA[[Lista għandhatat-timijiet aktarnazzjonali statital-futbol membrital-irġiel|lista minta' timijiet nazzjonali tal-futbol]] u l-[[ NazzjonijietLista Unitital-kodiċi nazzjonali tal-FIFA|kodiċi]] , hekktal-pajjiżi kifrispettivi iltagħhom). Fatt kurjuż huwa li l-FIFA tirrikonoxxigħandha diversiiktar nazzjonijietmembri mill-Ġnus Magħquda minħabba li ml-FIFA tirrikonoxxi numru ta' għandhomx indipendenzaentitajiet li mhumiex sovrani bħala nazzjonijietpajjiżi distintidistini, fosthom l-erba' pajjiżi[[Home liNations]] jiffurmawfi ilħdan ir- Home[[Renju NationsUnit]]. Il-[[klassifika mondjali tal-FIFA]] toħroġ kull xahar u telenka t-timijiet nazzjonali skont il-prestazzjoni tagħhom fil-kompetizzjonijiet internazzjonali, fażijiet ta' kwalifikazzjoni u logħob ta' ħbiberija. Hemm ukoll il-[[klassifika mondjali femminili tal-FIFA]] għat-tim nazzjonali tan-nisa, li tiġi aġġornata erba' darbiet fis-sena. ▼L-ebda tim miż-Żona Oċeanika m'għandu post garantit fit-[[Tazza tad-Dinja tal-Futbol|Tazza tad-Dinja]]. F'fażijiet riċenti tal-kwalifikazzjoni għat-Tazza tad-Dinja, ir-rebbieħ minn din is-sezzjoni kellu jilgħab logħob kontra tim mill-CONMEBOL, ostaklu li l-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Awstralja|Awstralja]] ftit li xejn irnexxielha taqbżu. Għal sforz biex ittejjeb it-timijiet domestiċi u nazzjonali, l-Awstralja imxiet għall-Federazzjoni Ażjatika fl-2006. Dan jippermetti lill-Awstralja li tilgħab f'kampjonati Ażjatiċi ta' standard ikbar bħat-[[Tazza Ażjatika tal-Futbol|Tazza Ażjatika]] u l-[[AFC Champions League]].
== RegoliRegolamenti tal-logħba == ▼L-Awstralja rnexxielha tirbaħ il-partita deċisiva għall-kwalifikazzjoni għat-[[Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006|Tazza tad-Dinja 2006]] kontra l-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Urugwaj|Urugwaj]] wara l-għoti tal-penalties, meta ftit xhur qabel kienet kisbet id-dritt li titrasferixxi għal konfederazzjoni oħra. Għall-bidu, ir-rebbieħ tal-kwalifikazzjoni tal-OFC kien se jkollu post waqt l-grupp finali taż-Żona Ażjatika, fi kwalifikazzjoni għat-[[Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2010|Tazza tad-Dinja 2010]], imma din l-idea ma seħħitx minħabba li kien propost li minflok issir logħba bejn ir-rebbieħ tal-OFC u tim mill-AFC, għal post fit-Tazza tad-Dinja.
▲Bħala total, il-FIFA tirrikonoxxi 208 federazzjoni nazzjonali u t-timijiet nazzjonali tal-irġiel assoċjati, kif ukoll 129 tim tim nazzjonali tan-nisa. Il-FIFA għandha aktar stati membri min-[[Nazzjonijiet Uniti]], hekk kif il-FIFA tirrikonoxxi diversi nazzjonijiet li m'għandhomx indipendenza bħala nazzjonijiet distinti, fosthom l-erba' pajjiżi li jiffurmaw il-Home Nations. Il-[[klassifika mondjali tal-FIFA]] toħroġ kull xahar u telenka t-timijiet nazzjonali skont il-prestazzjoni tagħhom fil-kompetizzjonijiet internazzjonali, fażijiet ta' kwalifikazzjoni u logħob ta' ħbiberija. Hemm ukoll il-[[klassifika mondjali femminili tal-FIFA]] li tiġi aġġornata erba' darbiet fis-sena.
{{artiklu prinċipali|Regoli tal-logħba tal-futbol}}
Ir-regoli tal-logħba li jmexxu l-logħba tal-futbol, mhumiex biss fir-responsabilità tal-FIFA; huma huma responsabilità ta' organizazzjoniorganizzazzjoni li ġġib l-isem ta' [[IFAB]] (''International Football Association Board''). Il-FIFA għandha 50%erba' rappreżentazzjonirappreżentanti f'dan il-bord, (bl-erba' rappreżentanti); l-erba'membri l-oħra humajkunu provduti mill-assoċjazzjonijiet tal-futbol fl-[[Ingilterra]], l-[[Skozja|iSkozjaIskozja]], il-[[Galles]] u l-[[Irlanda ta' Fuq]] (preżentament ir-[[Renju Unit]]), bħala rikonoxximent tal-kontribuzzjoni unika talfil-kreazzjoni u l-istorja tal-logħba. Xi Il-bidliet isiruproposti metajgħaddu sittbiss delegatimeta minn totalmaġġoranza ta' tmienjasitta jaqbluminn tmienja fuqjapprovaw il-bidlaproposta.
== Presidenti tal-FIFA ==
{{artiklu prinċipali|Lista ta' presidenti tal-FIFA}}
{| class="wikitable"
|-
!
! Isem
! Nazzjonalità
! Perjodu
|-
! 1.
| [[Robert Guérin]]
| {{bandiera|Franza}}
| 1904–1906
|-
! 2.
| [[Daniel Burley Woolfall]]
| {{bandiera|Ingilterra}}
| 1906–1918
|-
! 3.
| [[Jules Rimet]]
| {{bandiera|Franza}}
| 1921–1954<sup>*</sup>
|-
! 4.
| [[Rodolphe Seeldrayers]]
| {{bandiera|Belġju}}
| 1954–1955
|-
! 5.
| [[Arthur Drewry]]
| {{bandiera|Ingilterra}}
| 1955–1961
|-
! 6.
| [[Stanley Rous]]
| {{bandiera|Ingilterra}}
| 1961–1974<sup>*</sup>
|-
! 7.
| [[João Havelange]]
| {{bandiera|Brażil}}
| 1974–1998<sup>*</sup>
|-
! 8.
| [[Sepp Blatter]]
| {{bandiera|Żvizzera}}
| 1998–
|}
<nowiki>*</nowiki> tindika li t-titlu ta' President Onorarju kien mogħti wara l-presidenza.
== Rikonoxximenti u unuri tal-FIFA ==
Il-FIFA, kull sena, tagħti l-unur tal-[[Plejer tas-Sena tal-FIFA|Plejer tas-Sena]] lill-aktar plejerfutboler maskili u femminili prestiġjuż tas-sena, bħala parti minn ċeremonja annwali fejn fiha jingħataw ukoll l-unuri għat-timijiet u anki għal xi ħidma speċjali fix-xena tal-futbol internazzjonali.
Bħala parti miċ-ċelebrazzjonijiet f'għeluq il-mitt sena fl-2004, il-FIFA organizzat "Il-Parita taċ-Ċentinarju" bejn [[Tim nazzjonali tal-futbol ta' Franza|Franza]] u l-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Brażil|Brażil]], l-aktar timijiet b'suċċess f'dawn l-aħħar għexieren ta' snin. F'din l-okkażjoni, [[Pelé]], għamel lista ta' fost l-aqwa plejers ta' kull żmien. Din il-lista, il-[[FIFA 100]], tinkludi 50 plejersfutbolers li kienu għadhom attivi meta ġiet ippubblikata l-lista (waħda minnhom kienet mara), u 75 plejer irtirat (fejn inkluda lilu nnifsu u mara, imma ma inkludiex plejers li m'għadhomx ħajjin). Il-lista oriġinarjament kienet ippjanata għal 100 plejerfutboler però Pelé ħassha tqila biex jagħżel mija biss u allura semma 125 plejer. ▼
== Aqra iktar ==
* Paul Darby, ''Africa, Football and Fifa: Politics, Colonialism and Resistance'' (Sport in the Global Society), Frank Cass Publishers 2002, ISBN 0-7146-8029-X
▲Bħala parti miċ-ċelebrazzjonijiet f'għeluq il-mitt sena fl-2004, il-FIFA organizzat "Il-Parita taċ-Ċentinarju" bejn [[Tim nazzjonali tal-futbol ta' Franza|Franza]] u l-[[Tim nazzjonali tal-futbol tal-Brażil|Brażil]], l-aktar timijiet b'suċċess f'dawn l-aħħar għexieren ta' snin. F'din l-okkażjoni, [[Pelé]], għamel lista ta' fost l-aqwa plejers ta' kull żmien. Din il-lista, il-[[FIFA 100]], tinkludi 50 plejers li kienu għadhom attivi meta ġiet ippubblikata l-lista (waħda minnhom kienet mara), u 75 plejer irtirat (fejn inkluda lilu nnifsu u mara, imma ma inkludiex plejers li m'għadhomx ħajjin). Il-lista oriġinarjament kienet ippjanata għal 100 plejer però Pelé ħassha tqila biex jagħżel mija biss u allura semma 125 plejer.
* John Sugden, ''FIFA and the Contest For World Football'', Polity Press 1998, ISBN 0-7456-1661-5
* Jim Trecker, Charles Miers, J. Brett Whitesell, ed., ''Women's Soccer: The Game and the Fifa World Cup'', Universe 2000, Revised Edition, ISBN 0-7893-0527-5
== Ħoloq esterni ==
* {{ikona en}} [http://www.fifa.com/ {{ikona en}} Sit uffiċjali tal-FIFA]
* {{ikona en}} [http://www.playthegame.org/Knowledge%20bank/Articles/A_question_to_president_Blatter_about_bribes.aspx {{ikona en}} Dokument fuq l-allegat korruzzjoni tal-FIFA]
* {{ikona en}} [http://www.fifa.com/mm/document/affederation/federation/lotg2006%5fe%5f1581.pdf {{ikona en}} Ir-regoli tal-logħba mill-FIFA]
{{Futbol Internazzjonaliinternazzjonali}} ▼{{fb bidu}}
▲{{Futbol Internazzjonali}}
{{fb tmiem}}
[[Kategorija:FIFA| ]]
[[Kategorija:Federazzjonijiet tal-futbol]]
[[Kategorija:Stabbilimenti fl-1904]]
[[af:FIFA]]
| 