Kampjonati Ewropej tal-Futbol: Differenza bejn il-verżjonijiet

|sport = [[Futbol]]

|fundazzjoni = [[1960]]

|konfederazzjoni = [[Ewropa]] ([[UEFA]])

|rebbieħ = {{fb|Spanja}} (2 titli)

Il-'''Kampjonati Ewropej tal-Futbol''' hija l-kompetizzjoni prinċipali tal-[[futbol]] għat-[[Lista tat-timijiet nazzjonali tal-futbol tal-irġiel#UEFA (Ewropa)|timijiet nazzjonali]] li huma mmexxija mill-[[UEFA]]. Din il-kompetizzjoni, li għandha l-istess bażi tat-[[Tazza tad-Dinja tal-Futbol|Tazza tad-Dinja]], ilha sejra mill-[[1960]] u ssir kull erba' snin, eżattament bejn it-Tazza tad-Dinja. L-isem oriġinali kien it-'''Tazza tan-Nazzjonijiet Ewropej''', imma fl-1968 tbiddel u sar l-isem bħala mhu illum. Il-kampjonat hu kkunsidrat bħala t-tieni l-aktar avveniment importanti għat-timijiet nazzjonali wara t-Tazza tad-Dinja, alavolja dan il-kampjonat ma jolqotx pajjiżi barra mill-[[Ewropa]]. Ir-rebbieħa tal-kampjonat jingħataw l-opportunità li jikkompetu fit-[[Tazza tal-Konfederazzjonijiet]], imma mhumiex obbligati.<ref>http://www.fifa.com/aboutfifa/federation/releases/newsid=95756.html</ref>

 

 

L-idea ta' kampjonat tal-futbol Ewropew kienet għall-ewwel propost minn [[Henri Delaunay]] mill-federazzjoni tal-futbol Franċiża fl-[[1927]], imma din l-idea ġiet fis-seħħ fl-[[1958]]. Bħala tfikira għal Delaunay, it-trofew li jingħata liċ-ċampjins hu msemmi għal warajh. L-[[Kampjonati Ewropej tal-Futbol 1960|edizzjoni tal-1960]] li saret fi [[Franza]], kellha 4 timijiet jikkompetu fil-fażi finali minn total ta' sbatax-il tim li daħlu fil-kompetizzjoni. Din kienet mirbuħa mill-[[tim nazzjonali tal-futbol tal-Unjoni Sovjetika|Unjoni Sovjetika]] 2-1 fuq l-[[tim nazzjonali tal-futbol tal-Jugożlavja|Jugożlavja]], f'finali intensa f'[[Pariġi]]. [[tim nazzjonali tal-futbol ta' Spanja|Spanja]] irtirat mill-partita tal-kwarti tal-finali kontra l-Unjoni Sovjetika minħabba raġunijiet politiċi. Mis-sbatax-il tim li ħadu sehem fil-fażi ta' kwalifikazzjoni, fost l-iktar timijiet prominenti li kienu assenti kienu l-[[tim nazzjonali tal-futbol tal-Ġermanja tal-Punent|Ġermanja tal-Punent]] u l-[[tim nazzjonali tal-futbol tal-Italja|Italja]]. Spanja organizzat l-edizzjoni ta' wara tal-[[Kampjonati Ewropej tal-Futbol 1964|1964]], li ra żieda ta' parteċipanti fil-fażi ta' kwalifikazzjoni, b'numru ta' 29 nazzjon; madanakollu, il-Greċja rtirat minħabba li kellha tilgħab kontra l-Albanija, u dawn kienu għadhom fi gwerra kontra xulxin. L-ospiti rnexxielhom jegħlbu lid-detenturi tat-tazza, l-Unjoni Sovjetika, 2-1 fis-[[Santiago Bernabéu]] ta' [[Madrid]].

L-[[Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008|edizzjoni tal-2008]], ospitata mill-[[Awstrija]] u l-[[Svizzera|Isvizzera]] hi t-tieni darba li żewġ nazzjonijiet ospitaw edizzjoni waħda. Din bdiet fis-[[7 ta' Ġunju]] u spiċċat fid-[[29 ta' Ġunju]]. Il-finali saret bejn il-Ġermanja u Spanja fl-[[Ernst Happel Stadion]] ta' [[Vjenna]], u l-Ispanjoli ttrijonfaw għat-tieni darba f'din il-kompetizzjoni b'rebħa ta' 1-0.

 

 

It-Trofew Henri Delaunay, li hu mogħti lit-tim rebbieħ tal-Kampjonat Ewropew, huwa taħt l-isem ta' [[Henri Delaunay]] li kien l-ewwel Segretarju Ġenerali tal-[[UEFA]] u li ħareġ bl-idea tal-Kampjonat Ewropew, imma laħaq miet ħames snin qabel l-ewwel edizzjoni. It-tifel tiegħu [[Pierre Delaunay]] kien il-persuna li ħa ħsieb biex jagħmel it-trofew.<ref>Michael Harold, [http://www.uefa.com/competitions/EURO/news/Kind=1/newsId=389177.html 'You won't find a superior trophy'] <span style="color:#555;">(Ingliż)</span>, UEFA.com, 27 ta' Jannar 2006</ref> Mill-ewwel kampjonat it-trofew kien ġie mogħti lit-tim rebbieħ biex iżommu sal-kampjonat ta' wara.

Għall-[[Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008|kampjonat tal-2008]], it-trofew kien daqxejn mibdul, hekk kif issa sar ikbar. It-trofew, li hu magħmula mill-fidda sterlina, issa jiżen 8 kilogrammi u hu twil 60 ċm. Il-figura żgħira li kienet tidher fuq wara tat-trofew oriġinali ġiet imneħħija. Il-bażi tat-trofew kellu jiġi mkabbar biex ikun aktar stabbli. L-ismijiet tal-pajjiżi rebbieħa nkitbu fin-naħa ta' wara tat-trofew.<ref>[http://www.uefa.com/competitions/EURO/news/Kind=1/newsId=387580.html New trophy for UEFA EURO 2008] <span style="color:#555;">(Ingliż)</span>, UEFA.com, 23 ta' Jannar 2007</ref> <ref>[http://www.uefa.com/competitions/EURO/news/Kind=1/newsId=389177.html euro2008.uefa.com - Home Page] <span style="color:#555;">(Ingliż)</span></ref>

 

 

 

Qabel l-1980, erba' timijiet biss setgħu jikkwalifikaw għall-kampjonat. Mill-1980 in-numru kiber għal tmienja waqt li fl-1996 il-kampjonat espanda biex minn dak iż-żmien sa issa, jilqa' sittax-il pajjiż. It-timijiet li jikkwalifikaw jiġu magħżula minn serje ta' logħob ta' kwalifikazzjoni: fl-1960 u fl-1964 permezz ta' [[play-off]] li tintlagħab ġewwa u barra il-pajjiż tat-timijiet; fl-1968 kemm permezz ta' play-offs u gruppi ta' kwalifikazzjoni.

Wara l-espansjoni tal-kampjonat finali mill-1980, il-pajjiż (jew pajjiżi) li jintagħżlu biex jospitaw il-kompetizzjoni kienu jikkwalifikaw awtomatikament. Iċ-ċampjin qatt ma kien ingħata post awtomatiku fil-fażi finali.

 

 

Nhar it-[[18 ta' April]] [[2007]], il-[[Polonja]] u l-[[Ukrajna]] ġew magħżula bħala l-ospiti tal-kompetizzjoni tas-sena [[Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2012|2012]]. Huma għelbu l-kompetizzjoni tal-favorita l-[[Italja]], u l-[[Kroazja]] u l-[[Ungerija]] li ngħaqdu flimkien. Fl-2010, il-UEFA tiddeċiedi liema pajjiż se jospita l-[[Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2016|Kampjonati Ewropej 2016]]. L-[[Żvezja|Iżvezja]] u n-[[Norveġja]] qed jippjanaw li jingħaqdu flimkien biex jospitaw flimkien il-kompetizzjoni, kif ukoll il-[[Galles]], l-[[Irlanda]] u l-[[Skozja|Iskozja]]. Is-sottomissjonijiet iridu jintbagħtu sal-[[2008]].

 

Kemm il-[[Bulgarija]] u r-[[Rumanija]]<ref>[http://uk.reuters.com/article/worldFootballNews/idUKL198809020071119?feedType=RSS&feedName=worldFootballNews Bulgaria, Romania discussing joint Euro 2020 bid] <span style="color:#555;">(Ingliż)</span></ref> u r-[[Repubblika Ċeka]] u l-[[Slovakkja|Islovakkja]]<ref>[http://www.lequipe.fr/Football/20071118_202146Dev.html Euro 2020 - La Tchéco-Slovaquie intéressée] <span style="color:#555;">(Franċiż)</span></ref> qed jikkonsidraw jospitawx l-[[Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2020|edizzjoni tal-2020]].

 

 

Hemm diskussjoni dwar jekk n-numru ta' pajjiżi li jikkwalifikaw għall-fażi finali jikber minn sittax għal erbgħa u għoxrin, minħabba n-numru ta' pajjiżi li ħarġu wara l-firda taċ-[[Ċekoslovakkja]], il-[[Jugożlavja]] u l-[[Unjoni Sovjetika]]. Il-president attwali [[Michel Platini]] qabel mal-idea imma l-Kumitat Eżekuttiv tal-UEFA formalment ċaħad l-idea ta' espansjoni fl-2012.^{[http://www.uefa.com/uefa/keytopics/kind=64/newsid=528866.html]}

 

 

{| class="wikitable" style="font-size: 90%; text-align: center; width: 100%;"

|}

<div id="1">^'''1''' L-ebda partita ma ntlagħbet għat-tielet post sal-1980; semifinalist telliefa huma mniżżla f'ordni alfabetiku.</div>

 

 

{| class="wikitable"

|-

:<div id="6">''^{<nowiki>~</nowiki>} = tinkludi riżultati bħala l-[[tim nazzjonali tal-futbol tal-Unjoni Sovjetika|Unjoni Sovjetika]] sal-1988, u l-[[tim nazzjonali tal-futbol tal-Komunità tal-Istati Indipendenti|Komunità tal-Istati Indipendenti]] fl-1992''<ref>http://www.fifa.com/associations/association=cze/ranking/gender=m/index.html</ref>

 

 

{| class="wikitable"

|}

 

 

{| class="wikitable"

|}

 

 

{| class="wikitable"

|}

 

[[Tripletta]] issir meta plejer jiskorja tliet gowls jew aktar f'partita waħda. Imniżżla f'ordni kronoloġiku.

 

|}

 

 

{| class="wikitable"

|}

 

{|

|valign="top"|

'''10 darbiet'''

'''9 darbiet'''

'''8 darbiet'''

'''7 darbiet'''

'''5 darbiet'''

'''4 darbiet'''

|width="50"|&nbsp;

|valign="top"|

'''3 darbiet'''

'''darbtejn'''

'''darba'''

|width="50"|&nbsp;

|valign="top"|

³:Tinkludi 3 apparenzi bħala ċ-[[tim nazzjonali tal-futbol taċ-Ċekoslovakkja|Ċekoslovakkja]]

 

 

{| class="sortable wikitable" width=60%

!bgcolor=#efefef width=5%|DG

|- align=center bgcolor=#F5FAFF

|38||19||10||9||55||39||+16

|- align=center

|27||11||12||4||27||18||+9

|- align=center

|25||11||5||9||36||32||+4

|- align=center

|27||11||5||11||31||36||−5

|- align=center

|12||3||2||7||11||18||−7

|- align=center

|14||3||2||9||22||39||−17

|- align=center

|}<small>L-aħħar aġġornament: 29 ta' Ġunju 2008.</small>

 

{{reflist|2}}

 

 

 

{{fb bidu}}

{{fb tmiem}}

 

 

[[ar:كأس الأمم الأوروبية]]

[[az:UEFA Avropa Kuboku]]

[[be-x-old:Чэмпіянат Эўропы па футболе]]

[[bg:Европейско първенство по футбол]]